چاپ

همزمان با برگزاری سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، ویژه‌برنامه‌ای با عنوان «روز فرهنگی همدان» با حضور مقامات کشوری و استانی، پژوهشگران و علاقه‌مندان به فرهنگ و تاریخ ایران برگزار شد.

در این برنامه که با همکاری استانداری همدان، اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و مدیریت اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور (همدان) برگزار شد، جمعی از شخصیت‌های برجسته فرهنگی و سیاسی استان همدان از جمله حمیدرضا حاجی بابایی و عباس صوفی نمایندگان مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی، سید محمدرضا جوادی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان و اسدالله ربانی‌مهر مدیرکل امور اجتماعی استانداری همدان حضور داشتند. از جمله سخنرانان این مراسم می‌توان به دکتر حمید ملانوری‌شمسی استاندار همدان و دکتر حمیدرضا حاجی‌بابایی نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی اشاره کرد.

این آیین که در فضای فرهنگی نمایشگاه کتاب، با هدف معرفی ظرفیت‌ها و میراث مکتوب استان همدان برگزار شد، شامل اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری، برپایی نمایشگاه اسناد و عکس‌های تاریخی همدان، اجرای موسیقی سنتی، و ارائه توانمندی‌های فرهنگی همدان بود.

یکی از بخش‌های شاخص این رویداد، رونمایی از نسخه خطی نفیس کتاب زادالمعاد اثر علامه مجلسی با 200 سال قدمت بود که توسط مدیریت اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور در این نمایشگاه برای نخستین‌بار به نمایش عموم درآمد.

به گفته دکتر عاطفه زارعی مدیر اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور، کتاب زادالمعاد یکی از مهم‌ترین آثار دعایی در فرهنگ شیعه است که توسط علامه محمدباقر مجلسی در دوره صفویه تألیف شده و مشتمل بر مجموعه‌ای از دعاها، زیارات، مناجات‌ها و اعمال مستحبی است. علامه مجلسی این کتاب را پس از تألیف، به شاه سلطان حسین صفوی تقدیم کرده است.

وی افزود: نسخه‌ای که در این مراسم از آن رونمایی شد، یکی از نفیس‌ترین نسخ خطی موجود از این اثر است که در مدیریت اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور نگهداری می‌شود. این نسخه در سال 1242 هجری قمری توسط ابوطالب بن محمد بهبهانی به خط نسخ خوش و شکسته‌نستعلیق، بر روی کاغذ فرنگی نخودی کتابت شده و به شخصی به نام «آقا حسین» اهدا گردیده است.

دکتز زارعی افزود: این نسخه خطی دارای تذهیب‌های زیبا و تزئینات نفیس دوره قاجار است که آن را از حیث کتاب‌آرایی ایرانی برجسته می‌سازد. سرلوح‌ها و کتیبه‌های مذهب و مرصع، نقوش اسلیمی، گل و برگ‌های ختایی، طلااندازی بین سطور، حاشیه‌نویسی‌ها و جدول‌کشی‌های دقیق از جمله ویژگی‌هایی هستند که نسخه را به اثری متمایز بدل کرده‌اند. همچنین ترجمه‌های فارسی دعاها به‌خط شکسته‌نستعلیق، و الحاقاتی از دعاهای مهمی چون دعای جوشن کبیر، بر ارزش علمی و مذهبی این نسخه افزوده‌اند.

وی تصریح کرد: جلد نسخه، گا لینگور طوسی با مرمت جزئی، گویای مراقبت‌های حفاظتی از این نسخه ارزشمند است که توسط مهدی شریفی از اهداگران فرهنگی شهر همدان به مدیریت اسناد کتابخانه ملی منطقه غرب کشور اهدا شده است.

مدیر اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور اظهار کرد: رونمایی از نسخه خطی زادالمعاد، نمادی از غنای منابع مذهبی در مرکز منطقه‌ای همدان است. این نسخه در کنار صدها سند، عکس و نسخه دیگر، حاصل اعتماد اهداگران فرهیخته‌ای است که با اهدای میراث خانوادگی خود، در راه حفظ حافظه تاریخی و فرهنگی کشور کوشیده‌اند.

زارعی افزود: مدیریت اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور طی سال‌های اخیر با رویکرد تخصصی نسبت به گردآوری، فهرست‌نویسی و حفاظت از نسخ خطی و اسناد، زمینه را برای دسترسی پژوهشگران فراهم کرده و امیدوار است چنین رخدادهایی، فرهنگ صیانت از میراث مکتوب را بیش از پیش در جامعه گسترش دهد.