چاپ

شهید آیت‌الله سید اسدالله مدنی، از شاخص‌ترین روحانیون سیاست‌ورز معاصر ایران، نماد پیوند اخلاق و سیاست، جهاد فی‌سبیل‌الله و دفاع از امت اسلامی بود. از دوران جوانی تا شهادت، ایشان با بینشی عمیق نسبت به مسائل داخلی و جهان اسلام، همواره بر آمادگی دفاعی، وحدت مسلمانان و مبارزه با استکبار تأکید داشت و آموزه‌های خود را در صحنه عمل پیاده می‌کرد.

به گزارش خورشید غرب یکی از شاخصه‌های بارز شهید مدنی، اتصال سیاست به اخلاق، تقوا و آموزه‌های دینی بود. ایشان معتقد بود که فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی نمی‌توانند جدا از اصول اخلاقی و دینی باشند. اصلاح نفس، رعایت اصول اسلامی در امور مدنی، پیروی از فرامین ولی فقیه، احترام به قواعد سیاسی مندرج در قرآن و اهتمام به جهاد و امر به معروف و نهی از منکر، همواره از لوازم مسئولیت سیاسی بود. این رویکرد باعث شد که مبارزه سیاسی و اجتماعی ایشان از دوران تحصیل آغاز و تا پایان حیاتش ادامه یابد.

مبارزه با ظلم، تربیت یافته مکتب حسینی

شهید مدنی، تربیت یافته مکتب حسینی، همواره بر خروشیدن در برابر ظالم و دفاع از مظلوم تأکید داشت. فعالیت‌های او در مقابله با بهائیت در آذربایجان، افشای چهره رژیم پهلوی، و حرکت علیه حکومت‌های استبدادی منطقه نمونه‌های روشن این روحیه است. حتی در زمان حاکمیت عبدالکریم قاسم در عراق، آیت‌الله مدنی کفن پوشید و در میان مردم حاضر شد تا با عمل خود انگیزه حرکت و مقاومت را در آنان ایجاد کند.

در دوران تحصیل در حوزه‌های نجف اشرف، ایشان ضمن تحصیل علوم دینی، از هیچ فعالیت سیاسی و اجتماعی غافل نبود و همواره نسبت به وضعیت مسلمانان حساسیت نشان می‌داد. او نخستین کسی بود که به ندای امام خمینی(ره) در نجف لبیک گفت و با تعطیل کردن کلاس‌های خود، به روشنگری علیه رژیم پهلوی پرداخت.

آمادگی دفاعی و نظامی، لازمه بقاء امت اسلامی

آیت‌الله مدنی معتقد بود که امت اسلامی باید توانایی دفاعی خود را افزایش دهد و با بهره‌گیری از ابزار نوین، در مقابل دشمنان اسلام و کفار بایستد. ایشان به شاگردان و جوانان توصیه می‌کرد که تحصیل ادوات نظامی، آموزش و تقویت آمادگی دفاعی و جهاد فی‌سبیل‌الله ضروری است. سخنان او در مساجد، به ویژه تبریز، شور و انگیزه‌ای وصف‌ناپذیر در مردم ایجاد می‌کرد و همه را به مشارکت فعال در دفاع از امت اسلامی فرا می‌خواند.

این نگرش، بیانگر آن بود که دفاع از اسلام تنها محدود به نیروی روحانی یا سیاسی نیست؛ بلکه آمادگی عملی، نظامی و سازمان‌یافته نیز جزو ضرورت‌هاست. ایشان بارها تأکید داشت که همانطور که پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین(ع) با شمشیر از اسلام دفاع کردند، امروز ابزار و روش دفاع تغییر کرده است اما اصل وظیفه، همان است که بود.

حساسیت نسبت به مسائل جهان اسلام

شهید مدنی نه تنها نسبت به وضعیت ایران حساس بود، بلکه نسبت به مسائل جهان اسلام نیز هوشیار بود. او با بینشی عمیق، همواره مسلمانان را نسبت به جنایات حکومت‌های ضد بشری در لبنان، فیلیپین و سایر نقاط جهان آگاه می‌کرد و توجه به مظلومان را از واجبات می‌دانست.

سیره شهید مدنی نشان می‌دهد که ایشان از هر فرصتی برای افزایش آگاهی عمومی استفاده می‌کرد. سخنرانی‌ها، منابر، جلسات درس و حتی سفرهای تبلیغی او در ایام تعطیلی حوزه، همگی در راستای روشنگری درباره فساد رژیم‌ها و دفاع از امت اسلامی انجام می‌شد. ایشان حتی در حج ابراهیمی، که مکانی آزاد برای تبلیغ مذهب بود، با سه زبان فارسی، ترکی و عربی، به تبلیغ دین و مسائل جهان اسلام می‌پرداخت و تلاش می‌کرد تا نگاه امت اسلامی نسبت به مسائل جهانی آگاهانه و عمیق باشد.

وحدت و همیاری مسلمانان

یکی دیگر از محورهای مهم تفکر و عمل شهید مدنی، وحدت امت اسلامی بود. ایشان بر همدلی، همکاری و جلوگیری از انتشار شایعات میان مسلمانان تأکید داشت و معتقد بود که تنها با اتحاد و مراقبت از یکدیگر می‌توان در مقابل دشمنان ایستاد. مبارزه علیه استکبار و جریان‌های نفاق، از دید او وظیفه‌ای الهی و مستمر بود تا آزادی و عدالت در جهان اسلام برقرار گردد.

مبارزه علیه ابرقدرت‌ها و ضد انقلاب

شهید مدنی باور داشت که ابرقدرت‌ها اگرچه در ظاهر قدرتمندند، اما در عمل اغلب در مقابل مقاومت امت اسلامی شکست می‌خورند. او از مردم می‌خواست تا در راه انقلاب و اهداف آن ثابت قدم باشند و نسبت به شایعات و تلاش‌های ضد انقلاب بی‌تفاوت نباشند. مبارزه با دشمنان اسلام، به ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی، همواره از ارکان اساسی فعالیت‌های ایشان بود.

صدور انقلاب اسلامی

شهید مدنی، انقلاب اسلامی ایران را نه محدود به مرزهای ایران، بلکه یک حرکت فراگیر جهانی می‌دانست. وی باور داشت که انقلاب اسلامی باید به جهان معرفی شود تا حقیقت اسلام و آرمان‌های امت اسلامی برای همه مسلمین روشن گردد. ایشان معتقد بود که انقلاب اسلامی با فطرت انسان‌ها همخوانی دارد و توانایی تأمین حقوق بشر و عدالت در سطح دنیا و آخرت را دارد، بنابراین صدور انقلاب یک ضرورت و تکلیف دینی و سیاسی است.

الگویی ماندگار برای مسئولان و امت اسلامی

شهید آیت‌الله مدنی، با پیوند اخلاق و سیاست، مبارزه با ظلم، آمادگی دفاعی، حساسیت نسبت به جهان اسلام، و اهتمام به وحدت مسلمانان، الگویی ماندگار برای مسئولان و امت اسلامی است. سیره او نشان می‌دهد که دفاع از حقوق مستضعفان، مقابله با استکبار و حفظ وحدت امت، نه تنها یک وظیفه دینی بلکه راهی برای تثبیت استقلال، عزت و پیشرفت امت اسلامی است. امروز بازگشت به آموزه‌ها و روش‌های شهید مدنی می‌تواند مسیر دستیابی به تمدن اسلامی و تقویت توان ملی و بین‌المللی مسلمانان را هموار کند.