بزرگنمایی:
در پی تدوین طرح جامع شهری همدان، جمعی از متخصصان و کارشناسان شهری طی نامهای خطاب به وزیر راه و شهرسازی خواستار بررسی همهجانبه این طرح و جلوگیری از بروز مشکل برای شهر همدان شدند.
جمعی از متخصصان و کارشناسان شهری طی نامهای به وزیر راه و شهرسازی خواستار بررسی درست و اصولی طرح جامع شهری همدان شدند و عنوان کردند «درخواست داریم با ارائه سیاستهای کارشناسی و علمی، فرآیند تهیه و تصویب طرح جامع شهر همدان را به مسیر منطقی خود برگردانید»
در پی تدوین طرح جامع شهری همدان، جمعی از متخصصان و کارشناسان شهری طی نامهای خطاب به وزیر راه و شهرسازی خواستار بررسی همهجانبه این طرح و جلوگیری از بروز مشکل برای شهر همدان شدند.
متن نامه بدین شرح است:
جناب آقای مهندس اسلامی
وزیر محترم راه و شهرسازی و رئیس شورای عالی شهرسازی و معماری کشور
سلام علیکم
احتراما همانطور که مستحضرید تهیه طرح جامع شهر همدان طی قرارداد اداره کل راه و شهرسازی همدان با شرکت نقش جهان پارس، به این شرکت محول شده و اکنون نیز مراحل پایانی تدوین را سپری میکند. با توجه به اثرات بلندمدت طرح جامع در شهرها و حساسیت موضوع ضروری دانستیم ابهامات فنی متعدد موجود در طرح مزبور و دغدغههای کارشناسی پیرامون طرح تدوین شده را با جنابعالی به عنوان مقام عالی وزارت راه و شهرسازی در میان بگذاریم و از جنابعالی به عنوان رئیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران انتظار می رود مجدانه پیگیر موضوع شوید.
برخی از مسائل کلی پیرامون طرح ذیل اشاره میشود
1_ بر اساس مبانی بنیادین تئوری های توسعه پایدار و رشد هوشمند شهری دو مفهوم حائز اهمیت است اولا توسعه کالبدی شهر زمانی باید محقق شود که همه ارکان توسعه اعم از اقتصادی، فرهنگی، زیست محیطی، اجتماعی و غیره به صورت متوازن رشد کرده باشند و ثانیا سیاست توسعه کالبدی می باید با هدایت توسعه به گسترههای موجود شهری و پرهیز از گسترش به سوی پیرامون و اراضی زراعی، استفاده حداکثری از اراضی لم یزرع موجود در درون محدوده، نوسازی و بازسازی مناطق متروک و فرسوده و احیا و باززندهسازی بافت فرسوده باشد. این دو مفهوم با اهمیت اگر در توسعه شهرها مد نظر قرار نگیرد رشد شهرها لاجرم به گسترش حاشیهنشینی خواهد انجامید. با توجه به پژوهشهای پیشین صورت گرفته، شهر همدان دارای ظرفیت های کالبدی نسبتا گسترده درون محدوده است ضمن آنکه توازن در ارکان مختلف توسعه در شهر همدان محل تردید جدی است. بنابراین یکی از مهمترین مسائل در راستای پیامدهای منفی پراکنده روئی شهر رشد حاشیهنشینی خواهد بود و طرح جامعی که علیالاصول باید با هدف کاهش پراکنده روئی شکل بگیرد، خود عامل اصلی ایجاد پراکندگی شهری خواهد شد.
2_ الحاق شهرها و روستاهای پیرامون محدوده به شهر، اگر مبنای کارشناسی دقیق نداشته باشند باعث مخدوش شدن هویت این سکونتگاهها و تبدیل این مناطق به حاشیه شهر خواهد شد ضمن آنکه موجب از بین رفتن اراضی مرغوب کشاورزی نیز میشود. مستحضرید کشاورزی شهر همدان از گذشته به عنوان موتور اصلی محرک اقتصاد شهر وجود داشته اما از دو دهه پیش اراضی کشاورزی به نصف کاهش پیدا کرده و با توسعههای پیشبینی شده این روند همچنان ادامه خواهد داشت، ضمن آنکه شرکت مهندسین مشاور محترم شهر همدان را به عنوان شهر خدماتی در طرح جامع اطلاق کرده است. بدیهی است به دلیل مسائل پایداری و امنیت غذایی یکی از اهداف اصلی برنامهریزان شهری حفظ اراضی مرغوب کشاورزی و باغات ارزشمند هستند که ظاهرا نادیده گرفته شدهاند.
3_ حضور شهروندان در عرصه تصمیمگیری و نزدیکی و هماهنگی آنان با مسئولان و متخصصان، در دستیابی هر چه سریعتر به خواسته ها و نیازهایشان از طریق فرآیند شهرسازی مشارکتی میسر میشود. بدیهی است عدم مشارکت مردم در برنامهریزی شهری و عدم توجه به نظرات ایشان، به عدم تحقق اهداف بلندمدت طرح جامع منجر خواهد شد. متاسفانه نه تنها مشارکت مردم در این طرح ها وجود نداشته بلکه تصمیمات اصلی طرح جامع شهری به صورت خلقالساعه با فشارهای گسترده سیاسی در حال انجام است به طوری که یک روز تصمیم آن است شهر از یک سو گسترش یابد و بعد از جلسه چند مدیر تصمیم گرفته می شود شهر از سمت و سوی دیگری رشد کند. این مسائل احتمال وجود رانت اطلاعاتی و فساد برخی افراد مطلع از طرح را در ذهن متبادر میکند که نیاز است نهادهای نظارتی جدا به این موارد ورود نمایند.
5_ جمعیت و سرانه های جمعیتی و پیشبینی جمعیت افق طرح، مسئلهای بسیار مهم در تدوین طرح جامع شهری است مسئله ای که به نظر نمیرسد دقت لازم روی آن صورت گرفته باشد. جمعیت شهر همدان بر اساس آمار رسمی مرکز آمار ایران به عنوان تنها مرجع رسمی این حوزه 554406 نفر در سال 1395 است. نگاه تک بعدی و سادهانگارانه به مسئله سرانه جمعیتی در شهرسازی یکی از ایرادات عمده در طرح مذکور است. به طوری که مدیران تصور میکنند با تقسیم مساحت محدوده بر جمعیت و مقایسه آن با سرانه شاخص شهرهای دیگر به همین راحتی میتوان به لزوم رشد شهر یا عدم رشد آن پی برد. مستحضرید همین نگاههای تک بعدی و غیر اصولی به مسائل از جمله علتهای اصلی حاشیهنشین شدن بیش از 30 درصد جمعیت کشور شده است. در حالی که توجه به ماهیت پیچیده و پویایی شهر و تاثیر انواع متغیرها بر یکدیگر در شهرسازی از ضروریات است.
6_ تعدیل قیمت مسکن یکی از توجیهات رشد بدون اصول شهر توسط مسئولین قلمداد شده است. کاهش قیمت مسکن نیازمند تعدیل مولفه های بنیادین رشد قیمت مسکن است و تا زمانی که مسائل پایه ای در زمینه قیمت مسکن حل نشود انتظار حل این مشکل کمی غیر منطقی به نظر می رسد. ضمن آنکه تعدیل قیمت مسکن با تصمیم سازی همه جانبه اقتصادی، فنی، سیاسی، اجتماعی و البته کالبدی محقق خواهد شد نه صرفا با هزینه از کالبد شهرها، که در این صورت اثرات جبران ناپذیری به ساختار فضایی شهرها وارد خواهد کرد. البته این موضوع چند بار هم قبال در سیاست های مختلف تجربه شده و اثرات بسیار کوتاه مدت و مقطعی در قیمت مسکن ایجاد کرد اما ساختار فضایی شهرها را دچار مشکل نمود. موارد فوق صرفا برخی از نگاههای کلی در فرآیند تهیه طرح جامع شهر همدان است و در جزئیات طرح موارد متعددی از مسائل غیر فنی و علمی و تصمیمات بدون مطالعات علمی دقیق وجود دارد که در زمان دیگری مورد بحث قرار خواهد گرفت.
مجددا از جنابعالی درخواست داریم با ارائه سیاستهای کارشناسی و علمی، فرآیند تهیه و تصویب طرح جامع شهر همدان را به مسیر منطقی خود برگردانید. توفیق روز افزون جنابعالی را از خداوند بزرگ خواستاریم.
جمعی از متخصصان و کارشناسان شهرسازی
1_ کیانوش ذاکرحقیقی، دکتری تخصصی شهرسازی، دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه
2_ محمد رحمانی، دکتری تخصصی جغرافیا و برنامهریزی شهری، استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه
3_ سیدمحمدرضا خسروی، دکتری برنامهریزی شهری، استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه
4_ هادی رضاییراد، دکتری تخصصی شهرسازی، استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه
5_ بهناز بابایی مراد، دکتری تخصصی شهرسازی، استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه
6_ داریوش اردلان، دکتری تخصصی شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه
7_ مهران گومه، دانشجوی دکتری تخصصی شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه
8_ عباس فخرایی، دانشجوی دکتری تخصصی شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه
9_ محمد ستوده فر؛ دکتری تخصصی شهرسازی و پژوهشگر برنامهریزی شهری و پدافند غیرعامل
10_ سید محمدجواد حسینی مرصع، دکتری تخصصی شهرسازی و پژوهشگر برنامهریزی شهری و مسکن
11_ هما حبیبیان، دکتری تخصصی شهرسازی و پژوهشگر برنامهریزی و طراحی شهری
12_ سحر اسماعیلپور همدانی، دکتری تخصصی شهرسازی و پژوهشگر برنامه ریزی شهری
13_ نوید پاکنژاد، دکتری تخصصی شهرسازی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر تابآوری شهری
14_ سعید حاجیبابایی، دکتری تخصصی شهرسازی و پژوهشگر برنامه ریزی شهری
15_ .سمیرا سمواتی، دانشجوی دکتری تخصصی شهرسازی و پژوهشگر برنامهریزی شهری
16_ امین لطیفی، دانشجوی دکتری تخصصی شهرسازی و پژوهشگر طراحی شهری
17_ محمدبشیر رباطی، دانشجوی دکتری تخصصی شهرسازی و پژوهشگر برنامه ریزی شهری
18_ یوسف نصیری، دانشجوی دکتری تخصصی شهرسازی و پژوهشگر بازآفرینی شهری
19_ مجتبی خانیان، کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و پژوهشگر بهسازی نوسازی و بازآفرینی شهری
20_ سید احمد حسینی، کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و پژوهشگر برنامه ریزی مسکن
21_ سعید سلیمانی، کارشناس ارشد طراحی شهری و پژوهشگر شهرسازی
22_ سید رضا موسوی، کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری و پژوهشگر برنامه ریزی شهری
23_ محسن قربانخانی، کارشناس ارشد طراحی شهری و پژوهشگر برنامه ریزی و طراحی شهری
24_ امیر رحمانی، کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و پژوهشگر برنامه ریزی و طراحی شهری
25_ جلال حقیقی، کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و پژوهشگر عدالت اجتماعی و برنامه ریزی شهری
26_ محمد جواد ثابتیان، کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و پژوهشگر برنامه ریزی شهری
27_ حامد گروسیان، کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و پژوهشگر بازآفرینی شهری
28_ مقداد کهوند، کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و پژوهشگر برنامه ریزی شهری
29_ سجاد اجاقی، کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و پژوهشگر پدافند غیر عامل
30_ علیرضا زرگر، کارشناس برنامه ریزی شهری و پژوهشگر برنامه ریزی شهری